Η Μεταφυσική των Αριθμών

«Πάντα μέτρω και αριθμώ και σταθμώ διέταξας»

Παρά τις αισθητές μεταβολές της ύλης, τα πάντα υπόκεινται εις μίαν μαθηματικήν ακρίβειαν και μουσικήν αρμονίαν. Επομένως εις τα όντα δεν υπάρχουν μόνον τα φαινόμενα, εν άλλοις λόγοις τα υλικά σώματα, τις μεταβολές των οποίων αντιλαμβανόμεθα, αλλά και η πίστις ότι εις τα σώματα υπάρχει και κάτι άλλο, άϋλον και αΐδιον, μη υποκείμενον εις τις αισθήσεις μας, το οποίον συντελεί εις την τάξιν και αρμονίαν αυτών εις τον κόσμον. Το κάτι αυτό ωνόμασεν ο Πυθαγόρας αριθμόν, άνευ του οποίου είναι αδύνατον να νοηθούν τα όντα. Οι αριθμοί δεν πρέπει να εκλαμβάνωνται ως δημιουργικές ουσίες, ένεκα των οποίων τα πάντα γίνονται, αλλ’ ότι η γένεσις των πάντων συντελείται «κατ' αριθμόν», δηλαδή βάσει αριθμητικών αναλογιών και αρμονικών κανόνων. Τοιουτοτρόπως οι αριθμοί θεωρούνται ως σύμβολα εκφράζοντα την ουσίαν των όντων και των φαινομένων.

Οι αριθμοί, ανεξαρτήτως όλων των εσωτερικο-μυστικοπαθών θεωριών και ιδιοτήτων που αποδίδονται εις αυτούς από της εποχής του Πυθαγόρου, δύνανται να εξηγήσουν ό,τι δεν δυνάμεθα να κατανοήσωμεν με μίαν λογικήν σειράν, ή ό,τι έχει χαθή δια παντός εις τα σκότη των αιώνων που επέρασαν και ακόμη ό,τι κρύπτεται οπίσω από την αχλύν των αιώνων που έρχονται. Περαιτέρω η δύναμις της συμβολικής έγκειται εις το ότι δι' ενός και μόνον συμβόλου διατυπούται παραστατικά ένα μεγάλο πλήθος εννοιών και εικόνων και συγχρόνως αυτές γίνονται απολύτως κατανοητές, ιδίως όταν θέλουν να εκφράσουν αφηρημένες υψηλές έννοιες και να αποδείξουν αυτές μαθηματικώς ως αληθείς.

Ο Πλάτων δέχεται ότι την υφισταμένην εις το σύμπαν τάξιν δυνάμεθα να την παρακολουθήσωμεν ακολουθούντες την αριθμητικήν διάταξιν των ιδεών. Ως οντολογικήν βάσιν της πραγματικότητος εδέχθη τις ιδέες-αριθμούς με πρώτον στοιχείον την μονάδα, και δεύτερον οντολογικόν στοιχείον την «αόριστον δυάδα». Δια της παραδοχής των δύο τούτων στοιχείων ηθέλησε να δικαιολογήση την υπάρχουσαν εις το σύμπαν ενότητα και πολλαπλότητα, την συνύπαρξιν λογικών και εξωλογικών δεδομένων.

Μίαν παρομοίαν γενικωτάτην μάθησιν έχει σχεδιάσει ο φιλόσοφος και μαθηματικός Leibnitz με την περίφημον πραγματείαν του Περί Συνδυαστικής Τέχνης, όπου γράφει ότι ο Θεός έπλασε τα πάντα κατά τρόπον ώστε να έχουν βάρος, μέτρον και αριθμόν. Αλλά το βάρος και το μέτρον δεν δύνανται να χαρακτηρισθούν ως γενικά των όντων οντολογικά χαρακτηριστικά. Διότι υπάρχουν όντα, όπως τα ασώματα, τα οποία δεν έχουν βάρος, άλλα δε πάλιν, όπως τα απλά, δεν έχουν μέτρον, όλα όμως τα όντα οιασδήποτε κατασκευής κι αν είναι υπόκεινται εις αρίθμησιν.

Η υλοποίησις μιας ιδέας, εκφράζεται δι' ενός ειδητικού συμβολικού αριθμού, ο οποίος είναι δυνατόν να εμπεριέχη και αποδεικνύη περισσότερες της μιας ιδέας. Τοιουτοτρόπως ο άνθρωπος, ο κόσμος, το σύμπαν και εν γένει ολόκληρος η δημιουργία με τα εν αυτής όντα εκφράζονται δι' ενός ειδητικού αριθμού.

Εκ των ανωτέρω λοιπόν συμπεραίνομεν ότι, εφ' όσον δια το σύμπαν και τον άνθρωπον-ον υπάρχουν αριθμοί-ιδέες, θα πρέπη και δια την υψίστην των ιδεών, το αγαθόν, το θείον, να υφίσταται ένας ειδητικός αριθμός. Θα αποπειραθώμεν στηριζόμενοι εις τις ανωτέρω θεωρήσεις περί αριθμών και συμβόλων να αποσυμβολίσωμεν τις έννοιες που εγκρύπτονται εις τους βιβλικούς αριθμούς, ομοίως να ανασύρωμεν τον πέπλον του μυστηρίου των συμπαντικών αριθμών του Πλάτωνος, του Ηρακλείτου, του Πυθαγόρα, του Ιωάννου και άλλων, ώστε να αντιληφθώμεν τους νόμους που διέπουν τον άνθρωπον, την ζωήν, την δημιουργίαν, την εξέλιξιν, τον θάνατον, την επαναγέννησιν και την τελείωσιν.